Haren

Wat is het leven een feest. In tijden van massale communicatie leidt een verkeerde computerinstelling tot een even massale uitnodiging. In een Gronings dorp vergist een argeloze bakvis zich en werpt een spierinkje uit. De media krijgen er lucht van en storten zich als hongerige piranha’s op het aas. Het ingeslapen dorp ontwaakt spoedig, het tij blijkt niet te keren. Hordes belhamels, vlegels en schelmen vinden de weg naar het in aller haast geannuleerde feest. De gemeente doet niets, behalve een peloton mobiele eenheid inzetten. Het loopt uit de hand, het resultaat is bekend.
In terugblik komt de suggestie dat men in allerijl een optreden had moeten organiseren om de potentiële relschoppers op andere gedachten te brengen. Ik stel het me voor: een Rolling Stones-coverband die het nummer Street Fighting Man ten gehore brengt in een sussende Nederlandse versie: ‘Want in het dromerige dorp is geen plaats voor onruststokers en straatvechters.’ Nog aantrekkelijker Normaal met een variatie op de aloude meezinger Oerend Hard: ‘Gezellig feesten dat deden ze nooit, dat vonden ze toch maar tied verknooid, Kevin op z’n scooter en Wesley aan de xtc.’
Er staat een feestje op het programma en de sensatiebeluste media ruiken onraad. Het fenomeen is ook in de Parkstad bekend. Wie herinnert zich nog Mart Smeets in de Kerkraadse Nieuwstraat voorafgaand aan een voetbalpartijtje tegen onze Oosterburen? ‘De spanning hangt in de lucht’, oreerde hij tijdens de stilte voor de storm. Het gevolg was een massale vechtpartij waarbij de grens van het betamelijke ruimschoots werd overschreden. Het lijkt welhaast dat koortsachtige preventie van onheil dit onheil juist provoceert. In plaats van feest vliegen mensen elkaar in de haren.

Tweestrijd

Na de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen woensdag is het politieke landschap een tikkeltje veranderd. Hoewel de tweestrijd tussen de grootste partijen een vrijwel exacte kopie bleek van de verkiezingen van 2010, heeft er toch een kentering plaatsgevonden. Het populisme op links is tot staan gebracht en dat op rechts is zelfs duidelijk de mond gesnoerd. Het rode potlood heeft het politieke landschap scherp verdeeld tussen links en rechts. Liberaal kapitaal versus sociaal verhaal, bezuiniging contra subsidie, het individu centraal dan wel op basis van solidariteit. Twee machtige blokken aan beide zijden van het spectrum met daartussenin wat kruimels. De ironie wil dat het duel tussen Rutte en Samsom leidt tot een twee-eenheid, omdat de politieke kemphanen tot elkaar veroordeeld zijn, want ze kunnen nu eenmaal niet zonder elkaar een regering vormen. Dat klinkt best interessant, liefhebbers van het polderen kunnen weer snel aan de slag met hun zalvende woorden. Maar ik denk dat de grote verschillen tussen beide blokken op de lange termijn onverenigbaar blijken en het met veel pijn en moeite geformeerde kabinet spoedig zal barsten.

Met een dergelijke verhouding tussen de partijen is de vraag aan de orde of het politieke bestel niet beter af is met een overzichtelijk tweepartijenstelsel. Dit heeft voordelen, want telkens een regeerbare meerderheid, maar ook nadelen, immers, de kleurrijke veelzijdigheid verdwijnt. Nu het electoraat wordt gedomineerd door de strategische stemmer die zijn eigen idealen wenst te verkwanselen aan de tweestrijd om de macht, is de vraag naar de houdbaarheid van het bestel beslist relevant. Want in de huidige situatie laat het vervolg zich niet moeilijk raden. Over twee jaar nemen we weer het rode potlood ter hand.